Isâ b. Ebân'in Sünnet Anlayisi

Basra'nin önemli kadilarindan Isâ b. Ebân b. Sadaka b. Adiyy, kaynaklarda, Fesâ'li oldugu kaydedilmistir. Bu beyana dayanarak Isâ b. Ebân'in Iran asilli oldugu söylenebilir. Kendisinden bahseden eserlerin onu Bagdat'a nisbet etmesi ve sadece oradaki hayatindan bahsetmesi de orada yetistigine dair bir kanaat olusturmaktadir. Hanefi mezhebinin ilk sitematik usûlu Isâ b. Ebân (ö. 221) tarafinda yapilmistir. Sünnet bilgisinin iyi olmasi ve ezberledigi bir çok hadis, hüküm çikarmasini kolaylastirmistir. Bu yönüyle denilebilir ki, Isâ b. Ebân'in Hanefî usûlünün olusumunda rolu çok büyük olmustur. Bu konuda yazmis oldugu eserler, kendinden sonraki usûlcülere temel kaynak olmustur. Bu eserler günümüze kadar ulasmamis olsa da etkisinin özellik Ebu Bekir Cessâs'in (ö. 370) "el- Fusûl fi'l-Usûl" adli eserinde açik olarak görülmekte ve bu konuda bize ulasan ilk eser olarak kabul edilmektedir. "el- Fusûl" de Serahsi, Debûsî ve Pezdevî'nin eserlerine kaynaklik etmistir. Dolayisiyla Hanefi mezhebinin fikih usûlünü olusturmada ilk ve en etkili kisi kabul edilen Isâ b. Ebân'in Hanefilerin sünnet anlayisinin olusumunda sünnet yaklasiminin etkisini görmek önemlidir.