T¿n m¿n v¿ Nho t¿ và v¿n hóa Hoa H¿

T?c giả chia t?c phẩm ra l?m 3 phần r? rệt về Nho tự, Đạo học v? Văn Chương. Mỗi một phần c? 14, 11 v? 8 đề t?i kh?c nhau v? đặc biệt nhất phải n?i l? 14 đề t?i đầu; mỗi đề t?i chỉ b?n về một chữ. V? dụ như chữ nh?n, lễ, nghĩa, hiếu, t?n, đạo, đức, th?nh v.v... Mỗi chữ như vậy, t?c giả ph?n t?ch ra từng bộ một để giải th?ch, dẫu l? người chưa am tường chữ H?n cũng c? thể h?nh dung ra được bộ ấy, chữ ấy l? nghĩa như thế n?o. Điều n?y giống như một ?ng đồ Nho giải th?ch cho những người mới học biết c?ch viết, c?ch đọc v? ? nghĩa của mỗi chữ rất r? r?ng. Do vậy, d? ai c? kh? t?nh đến đ?u hẳn cũng phải h?i l?ng với lập luận của t?c giả.

T?c giả kh?ng chỉ giải th?ch ? nghĩa từng bộ, từng chữ được gh?p lại, m? c?n mang đưa th?m v?o những điển t?ch của Khổng gi?o, L?o gi?o v? Phật gi?o để tạo n?n nhiều c?u chuyện l? th? giữa ?ng L? v? ?ng Tư, những nh?n vật hư cấu trong s?ch. Ngo?i ra t?c giả cũng mượn những c?u chuyện lịch sử, văn chương, đạo đức của Việt Nam th?m v?o phần kết luận của mỗi b?i như vậy, l?m cho người đọc biết rằng Nho sinh n?y vốn gốc người Việt, học H?n văn ở bậc Đại học, mới c? thể hiểu tường tận về những chữ viết v? điển t?ch như vậy. Nếu tự m?nh n?i v? tự m?nh l? luận th? chắc rằng kh?ng hay; n?n T?c giả đ? lấy ch?nh m?nh ra để hỏi v? đ?p cho ?ng Tư, ?ng L?, T?n v? Lam Ngọc. Nếu kh?ng phải l? t?c giả th? những người đối diện ấy l?m sao trả lời được những c?u hỏi như t?c giả mong muốn?

Đến phần Đạo học, giải th?ch về T?nh kh?ng trong thơ của Vương Duy, T?c giả so s?nh với T?nh kh?ng của Phật Gi?o, rồi truyện Kiều của Cụ Nguyễn Du về "thiện căn ở tại l?ng ta", t?m t?nh v? v? ng?, t?m từ, t?m bi của Bồ T?t Quan Thế ?m, c?i thấy, c?i nghe nhị nguy?n v.v... thật l? tuyệt diệu. T?c giả cũng đ? tr?ch những c?u thơ, văn của Cụ Nguyễn Đ?nh Chiểu trong Lục V?n Ti?n, thơ của b? Huyện Thanh Quan, của Nguyễn C?ng Trứ, của Tản Đ? Nguyễn Khắc Hiếu, của Nguyễn Khuyến v.v... hầu hết những thơ văn Việt Nam m? ch?ng ta được học từ thời Trung Học. T?c giả đ? kh?o l?o cho th?m v?o giữa những c?u chuyện đối đ?p giữa ?ng Tư v? ?ng L? thật l? ? vị.

T?c giả cũng tr?ch thơ văn của Trần Th?i T?ng, Trần Nh?n T?ng, Tuệ Trung Thượng Sĩ v.v... từ đ? T?c giả giải th?ch về c?i ng? v? ng? sở của những bậc Qu?n Vương v? Thầy dạy học. C? lần Khổng Tử trả lời rằng: "Th?nh tắc ng? bất năng, ng? học bất yểm"(L? th?nh, ta chẳng thể; nhưng với việc học, ta kh?ng ch?n.). Mặc dầu sau n?y người đời t?n Khổng Tử l? bậc Th?nh hay "vạn thế sư biểu", nhưng đương thời Khổng Tử chưa bao giờ nghĩ m?nh l? th?nh. Đức Phật Th?ch-ca M?u-ni cũng vậy. Ng?i tự n?i rằng: "Ta chỉ l? một người chỉ đường."